Bir müddət əvvəl Facebook-un qlobal siyasət üzrə keçmiş direktoru Sarah Wynn-Williams şirkəti Çin bazarının sərt tələblərinə uyğunlaşdırılmış avtomatik senzura sistemi yaratmaqda ittiham etmişdi. O bildirib ki, bu addım Meta-nın rəhbəri Mark Zuckerberg-in ictimaiyyət qarşısında bəyan etdiyi söz azadlığı prinsipləri ilə ziddiyyət təşkil edir. İndi isə bu Çin sisteminin necə işlədiyinə dair yeni təfərrüatlar məlum olub. Sarah Wynn-Williams, ABŞ-ın Qiymətli Kağızlar və Birja Komissiyasına (SEC) şikayət ərizəsi təqdim edərək, Facebook-un Çində möhkəmlənmək üçün yerli qanunlara uyğun bir platforma versiyası yaratmağa çalışdığını bildirib. Bunun üçün 2014-cü ildə “Project Aldrin” kod adı altında xüsusi bir komanda formalaşdırılmışdı.
Çin hakimiyyəti ilə əməkdaşlığın əsas şərtlərindən biri Çin və Honq-Konqdan olan istifadəçi məlumatlarının ölkə daxilindəki serverlərdə saxlanılması idi. Bu, hökumətin vətəndaşların şəxsi məlumatlarına daha asan giriş əldə etməsinə imkan yaratmalı idi. Bundan əlavə, Facebook Çin məzmununa nəzarət üçün Çin investisiya fondunun cəlb olunmasını və yüzlərlə moderatorun işə götürülməsini təklif edib. Bu moderatorlar qadağan olunmuş materialları silmək üçün nəzərdə tutulmuşdu. Sarah Wynn-Williams-ın sözlərinə görə, 2015-ci ildə şirkət avtomatik senzura sistemini hazırlayıb. Bu sistem Çində qadağan edilmiş terminləri avtomatik olaraq silirdi. Bundan başqa, Facebook-un Çin versiyası üçün baş redaktor təyin edilməsi də müzakirə olunurdu.
Bu redaktorun Çin hakimiyyətinin siyasətinə uyğun gəlməyən paylaşımları silmək və hətta ölkədə genişmiqyaslı etirazlar baş verərsə, platformanı tamamilə bağlamaq səlahiyyətinə malik olması nəzərdə tutulurdu. Şikayətdə həmçinin iddia edilir ki, 2017-ci ildə Facebook, Çin hökumətini tənqid etdiyinə görə Çinli biznesmen Guo Wengui hesabının istifadəsini məhdudlaşdırıb. O zaman şirkət bu addımı rəsmi olaraq məxfilik qaydalarının pozulması ilə əsaslandırmışdı. Lakin mənbələrin məlumatına görə, bu qərar Çin rəsmilərinin dəstəyini qazanmaq məqsədilə qəbul edilmişdi.
Meta-nın rəsmi nümayəndəsi Andy Stone təsdiqləyib ki, şirkət həqiqətən də Çin bazarına daxil olmaq imkanlarını nəzərdən keçirib, lakin 2019-cu ildə bu planlardan imtina edib. O vurğulayıb ki, bu ittihamlar 8 il əvvəl işindən kafi olmayan nəticələrə görə qovulmuş keçmiş əməkdaşdan gəlir və Çinlə əməkdaşlıq cəhdləri heç kim üçün sirr deyil. Eyni zamanda, 2019-cu ildən sonra Mark Zuckerberg Çindəki senzuranı tənqid etməyə başlayıb. Məsələn, o, yaxınlarda bəyan edib ki, Meta söz azadlığını prioritet edəcək, immiqrasiya və gender kimi mövzulardakı məhdudiyyətlərin bir qismini aradan qaldıracaq və moderasiya sistemini dəyişəcək. Bununla yanaşı, şirkət yalnız ekstremizm, dələduzluq və uşaqlara qarşı cinayətlərlə mübarizə aparmağa yönəlmiş moderasiya siyasətini saxlayacaq.