TikTok-un alınması üçün ABŞ-da suveren investisiya fondunun yaradılması tapşırılıb

ABŞ prezidenti Donald Trump əsas siyasi və iqtisadi məsələləri bir qədər yoluna qoyduqdan sonra orta müddətli perspektivdə həll edilməli olan məsələlərlə məşğul olmağa başladı. Xüsusilə, seçkiqabağı vədlərindən birini yerinə yetirərək, o, ABŞ-da suveren investisiya fondunun yaradılması barədə göstəriş verib. Bu fondun vəsaitləri gələcəkdə TikTok-un satın alınması üçün istifadə oluna bilər. ABŞ Ticarət və Maliyyə Nazirliklərinə yeni prezident fərmanı ilə 90 gün ərzində suveren investisiya fondunun yaradılması planını hazırlamaq, həmçinin onun maliyyələşdirilməsi və idarə olunması ilə bağlı tövsiyələr hazırlamaq tapşırılıb. Bu cür fondlar dünyanın müxtəlif ölkələrində mövcuddur və onların sayı 90-dan çoxdur.

İdarə etdikləri aktivlərin ümumi dəyəri 8 trilyon dollara çatır. Problemin əsas məqamı odur ki, ənənəvi olaraq suveren investisiya fondları dövlət büdcəsinin profisitindən (büdcə gəlirlərinin büdcə xərclərindən artıq olan məbləğidir) maliyyələşdirilir. Lakin ABŞ-da büdcə kəsiri mövcuddur. Bundan əvvəl Donald Trump, fondu gömrük tariflərindən əldə olunan gəlirlər və digər innovativ metodlar hesabına maliyyələşdirmənin mümkün olduğunu qeyd etmişdi. Böyük ehtimalla, fondun yaradılması üçün ABŞ Konqresinin icazəsi tələb olunacaq. Fondun vəsaitlərinin yol şəbəkəsi və hava limanları kimi milli infrastrukturun inkişafına, sənaye istehsalının genişləndirilməsinə və tibbi araşdırmalara yönəldilməsi planlaşdırılır. Fondun növbəti 12 ay ərzində yaradılması nəzərdə tutulur.

Təkliflərdən biri hazırda inkişaf etməkdə olan ölkələrin iqtisadiyyatına dəstək verən ABŞ Beynəlxalq Maliyyə İnkişaf Korporasiyasının (IDFC) suveren investisiya fonduna çevrilməsini ehtiva edir. Bundan əlavə, məlumat verilib ki, ABŞ hakimiyyəti belə bir fondu hələ keçmiş prezident Joe Biden dövründə yaratmağı planlaşdırırdı. ABŞ daxilində Alyaska, Texas və Nyu-Meksiko kimi bəzi ştatlar öz investisiya fondlarını idarə edirlər. Bu fondların vəsaitləri əsasən təhsil sahəsinin maliyyələşdirilməsinə və vergi güzəştlərinə yönəldilir. Fondlar isə tez-tez bölgələrdə hasil edilən təbii sərvətlərin satışından və ya torpaq sahələrinin realizasiyasından əldə olunan gəlirlərlə maliyyələşdirilir. Donald Trump əlavə edib ki, əgər ABŞ-da TikTok-un Amerika aktivləri üçün uyğun bir alıcı tapılmazsa, onları məhz bu suveren fond ala bilər. Prezidentin sözlərinə görə, bu ay ərzində tətbiqin ABŞ-dakı taleyi müəyyən edilməlidir.